Rynek w nowym wydaniu

Po badaniu archiwalnych zdjęć myślenickiego Rynku doszliśmy do wniosku, że warto wrócić do historycznego wyglądu tego miejsca z okresu lat 30-tych XX wieku, kiedy to ważną rolę pełnił ciąg drogowy prowadzący w kierunku Dobczyc, dalej Bochni i Targowiska. Był on podkreślony przez szpalery drzew po obydwu jego stronach.

To dobry moment do wprowadzenia dodatkowej zieleni, o której braku często wypowiadają się mieszkańcy, chcieliśmy przede wszystkim wprowadzić nową posadzkę dającą większy komfort. Likwidacja parkingu oraz wprowadzenie elementów zachęcających mieszkańców i turystów do odwiedzenia i pozostania w tym miejscu na dłużej, to podstawowe zadania dla architekta

- w rozmowie z nami na temat powstającego projektu rewitalizacji Rynku mówi jego autor dr inż. arch. Łukasz Stożek z biura projektów ID

W ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Gmina Myślenice będzie się starać o przyznanie środków, które przeznaczy na rewitalizację centrum wraz z otoczeniem starówki.  W przypadku powodzenia  może liczyć na 70% dofinansowania. Jednym z elementów, który mógłby przejść remont jest płyta Rynku i budowa nowej siedziby Muzeum Niepodległości. Do tej pory odbyły się m.in. konsultacje z mieszkańcami i przedsiębiorcami, którzy mogą zgłaszać swoje uwagi do powstającego projektu na temat którego rozmawiamy z jego autorem.

W jakim stopniu projekt rewitalizacji płyty Rynku w Myślenicach nawiązuje do koncepcji opracowanej w 2009 roku?

Projekt budowlany z roku 2009 obejmował jedynie częściową przebudowę płyty. Dzisiaj w zakresie opracowania jest cała płyta ograniczona pierzejami oraz ulice wychodzące z Rynku, tworzące pierwotny średniowieczny układ urbanistyczny miasta. W zakresie opracowania jest także wymiana dużej części podziemnej infrastruktury inżynieryjnej.

Jakie jest podstawowe założenie projektowe przyświecające tworzeniu nowej koncepcji Rynku?

Rynek myślenicki jest przykładem średniowiecznego układu urbanistycznego wpisanego do rejestru zabytków. Stąd szacunek z jakim należy odnosić się do istniejącej tkanki. Przeprowadziliśmy kwerendę materiałów archiwalnych dotyczących tego miejsca, a także przykłady współczesnej adaptacji placów historycznych. Chcieliśmy przede wszystkim wprowadzić nową posadzkę dającą większy komfort, połączoną ze współczesnymi elementami małej architektury oraz wprowadzeniem dodatkowej zieleni zarówno niskiej jak i średniowysokiej.

W projekcie pojawiają się nowe elementy takie jak chociażby fontanna, mająca na celu zaproszenie mieszkańców i turystów do przebywania w obrębie placu. Patrząc na dzisiejszą płytę Rynku, z przykrością trzeba stwierdzić, że zamieniła się w ogromny parking. Nie jest to wymarzona funkcja dla głównego placu miasta – raczej nie jest także jego wizytówką. Likwidacja parkingu oraz wprowadzenie elementów zachęcających do odwiedzenia i pozostania w tym miejscu na dłużej, to podstawowe zadania dla architekta. Przywrócenie zieleni w miejscach w których znajdowała się pierwotnie, a więc wzdłuż głównego ciągu pieszego na osi wschód – zachód oraz przy pierzejach ożywi pozbawione zieleni wnętrze placu.

• 
• 

Jednym z częściej poruszanych problemów dotyczących Rynku na który również zwraca pan uwagę, są parkujące na jego płycie samochody. W jakim stopniu nowy projekt rozwiązuje to zagadnienie?

Zakładamy likwidację miejsc postojowych na płycie, natomiast dodatkowe miejsca pojawią się w północnej części Rynku, tam też zlokalizowane zostaną miejsca dla niepełnosprawnych. Powstanie także zatoka dla niepełnosprawnych w ulicy Królowej Jadwigi.

Na wizualizacjach widzimy m.in. fontannę, drzewa i brak tzw. granitowych „kocich łbów”. Jakie zmiany jeszcze czeka serce miasta?

Poza tym co widoczne, przebudowie ulegnie także podziemna infrastruktura, szczególnie mam tu na myśli sieć wodociągową, kanalizacji sanitarnej oraz opadowej. Do końca nie wiadomo na jakie niespodzianki można natrafić podczas przebudowy płyty, szczególnie w postaci niezinwentaryzowanych sieci i przyłączy wszelkiego rodzaju mediów.

Czy stałe elementy takie jak Pomnik Niepodległości, fontanna „Tereska”, czy figura Św. Floriana pozostaną na swoich miejscach?

Zostawiamy elementy historyczne takie jak „Tereska”, czy figura św. Floriana w dotychczasowych lokalizacjach, choć historycznie ta ostatnia stała nieco bardziej na północ i była odwrócona w kierunku południowym do przebiegającej obok drogi. Postanowiliśmy natomiast zmienić lokalizację Pomnika Niepodległości, stawiając go bardziej frontem w kierunku południowej części Rynku, gdzie znajdzie się więcej miejsca dla uczestników uroczystości patriotycznych.

Wizualizacja przedstawia drzewa w centrum placu. To celowy zabieg nawiązujący do historycznego wyglądu Rynku?

Po kwerendzie archiwalnych zdjęć myślenickiego Rynku doszliśmy do wniosku, że warto wrócić do historycznego wyglądu tego miejsca z okresu lat 30-tych XX wieku, kiedy to ważną rolę pełnił ciąg drogowy prowadzący w kierunku Dobczyc, dalej Bochni i Targowiska. Był on podkreślony przez przycinane szpalery drzew po obydwu jego stronach. Zmieniło się to po wybudowaniu dwupasmowej Zakopianki, kiedy to ruch tranzytowy został wyprowadzony z centrum miasta. Ciąg jezdny został zamieniony na ciąg pieszy, ale drzewa zniknęły. Naszym zdaniem jest to dobry moment do wprowadzenia dodatkowej zieleni, o której braku często wypowiadają się mieszkańcy. Pojawią się także niewielkie drzewa w donicach, dodatkowe ławki oraz dużo niskiej zieleni w postaci krzewów i bylin.

Jaką rolę dzisiaj spełniają place w centrach miast podobnych do Myślenic i które z nich spełniać będzie nowy Rynek w naszym mieście?

Niestety centra dzisiejszych miast - Rynki będące niegdyś miejscami, które tętniły życiem chociażby ze względu na odbywające się na nich cykliczne jarmarki odeszły już do historii. Dzisiaj mieszkańcy korzystają raczej z centrów handlowych, które powstają na obrzeżach. Dlatego warto spróbować ożywić to miejsce, nadając mu charakter miejsca spotkań o charakterze kulturalnym, pamiętając jednakże o typowo handlowym charakterze pierzei ulicznych.

Projekt nad którym pan pracuje obejmuje m.in. zmianę nawierzchni na płycie Rynku. Zmiany dotyczyć będą również nawierzchni prowadzących do niego ulic?

Kiedy popatrzymy dzisiaj na ulice wchodzące i wychodzące z Rynku, rzuca się w oczy zastosowanie przeróżnych materiałów zarówno na nawierzchni dróg jak i chodników. Projekt wprowadza jednolite nawierzchnie na ciągach drogowych i będzie to rodzimy granit strzegomski, natomiast na chodnikach porfir. Taki sam materiał zostanie zastosowany na ulicach, które w zasadzie nie są ulicami tylko ciągami pieszymi. Mam tu na myśli otoczenie kościoła parafialnego czy ulicę Piotra Skargi. Nie zapomnieliśmy także o lokalnym otoczaku, który pozostanie na Rynku i w jego otoczeniu, ale w miejscach które nie będę utrudniały komunikacji.

Dlaczego warto zmieniać obecny wygląd Rynku?

Rynek w obecnej formie powstał w połowie lat osiemdziesiątych XX wieku, a to spory szmat czasu. Mieszkańcy szczególnie narzekają na chaos komunikacyjny jaki panuje wokół niego i oczywiście niezbyt trafioną posadzkę, która od jej pokonywania odstrasza szczególnie panie. Rzuca się też w oczy stosunkowo mała ilość zieleni przy dużych powierzchniach pokrytych posadzką. Miejmy nadzieję, że po rewitalizacji Rynek przyciągnie więcej chętnych do spędzania na nim wolnego czasu, jak i załatwiających swoje codzienne sprawy. Odświeżony wygląd z nowymi elementami małej architektury wpłynie niewątpliwie na postrzeganie Myślenic jako nowoczesnego, dynamicznie rozwijającego się miasteczka, pamiętającego jednakże o swoich historycznych korzeniach.

Czy w nowym Rynku znajdą się miejsca pod ogródki dla prosperujących w kamienicach lokali?

Oczywiście jeżeli będzie taka inicjatywa właścicieli lokali, będą przewidziane miejsca dla ogródków kawiarnianych czy restauracyjnych, szczególnie w pierzei południowej i wschodniej.

A iluminacja kamienic, stałych elementów czy planowanej fontanny?

Wymianie ulegnie oczywiście oświetlenie Rynku, zarówno w postaci wysokich słupów oświetleniowych, jak i oświetlenia posadzkowego podkreślającego główny ciąg pieszy na linii wschód - zachód. Oświetlone będą także nowa tak zwana „sucha” fontanna, figura św. Floriana, Pomnik Niepodległości oraz elewacje magistratu.

Jaką rolę przy pracach projektowych w przypadku placu takiego jak myślenicki Rynek odgrywa konserwator zabytków?

Ze względu na wpis do rejestru zabytków dla całego zespołu urbanistycznego miasta Myślenic, projekt wymaga decyzji o pozwoleniu konserwatorskim. Stąd rola Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków jest kluczowa. Dotyczy ona zarówno układu posadzki, zastosowanych materiałów, ale także i wybranych przez projektanta elementów małej architektury. Cały czas jesteśmy w trakcie uzgodnień projektowych, ostateczna wersja będzie owocowała pozwoleniem konserwatorskim.