KWW M Pszczola

Kończy się pewien etap. Rozpoczyna kolejny

Kończy się pewien etap. Rozpoczyna kolejny
Od 28 stycznia w Domu Greckim działa Muzeum Niepodległości w Myślenicach, fot. Agnieszka Turska

W nocy z 27 na 28 stycznia zakończył się pewien etap w historii lokalnej kultury. Przestało istnieć Muzeum Regionalne „Dom Grecki”, a w jego miejscu przy ul. Sobieskiego 3 w Myślenicach swoją działalność rozpoczęło Muzeum Niepodległości. - To koniec pewnego etapu - mówią jedni, - Ale i początek czegoś nowego - przekonują zwolennicy budowy nowej siedziby muzeum

Ostatni wieczór w Muzeum Regionalnym „Dom Grecki” składał się z dwóch części. Pierwszą z nich była prezentacja członków Stowarzyszenia Twórców Ludowych zatytułowana „Folklor współcześnie – inspiracje tradycją”, a drugą wypełnił występ Zespołu Regionalnego „Toporzanie” z Tenczyna. Koncert przeniósł się przed budynek, gdzie nadal trwało spontaniczne kolędowanie, a uczestnicy namawiali do niego przechodniów. W taki sposób zamknięto pewien etap w Muzeum Regionalnym „Domu Grecki”, które od 28 stycznia nosi nową nazwę - Muzeum Niepodległości w Myślenicach.
Zmiana nazwy dokonała się wraz z wejściem w życie uchwały zmieniającej statut Muzeum Regionalnego „Dom Grecki”. Kwestia powołania i budowy nowego muzeum była jedną z szerzej komentowanych w ubiegłym roku.

Temat podejmowali nie tylko lokalni przedstawiciele kultury, radni i mieszkańcy, ale również media o zasięgu regionalnym i ogólnopolskim. Jeszcze w marcu (gazeta.myslenice.pl nr 11/2016) prezentowaliśmy wizualizację budynku, jego planowaną lokalizację oraz możliwości rozwoju, jakie może dać nowa siedziba.

Jak argumentował wówczas burmistrz Maciej Ostrowski: (…) Budynek „Domu Greckiego” nie posiada odpowiedniej infrastruktury w tym m.in. parkingu, ale wymaga również modernizacji. Muzeum byłoby ciężko odnowić, czy wyremontować - tym bardziej, że nie jest ono własnością gminy, a znajduje się w rękach prywatnych. Zainwestowanie dużych środków finansowych, nie pozwoli uzyskać odpowiedniego efektu, jakim będzie forma tej instytucji - obiekt nowoczesny i bardziej przystępny dla ludzi - mówił.

Obawa o przyszłość muzeum

Kilka miesięcy później na przełomie lipca i sierpnia grupa mieszkańców wystosowała petycję do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w obronie placówki. Podczas spotkania z dziennikarzami na myślenickim Rynku, około 20 osób mówiło o swoich obawach związanych z przyszłością muzeum. Mieszkańcy gubili się w domysłach. W wystosowanym przez nich liście otwartym wyrażali obawy o losy, jakie czekać będą zbiory placówki; podkreślali wieloletni wkład pracowników muzeum w życie kulturalne miasta oraz sukcesy artystyczne, organizacyjne i frekwencyjne.

Podkreślali, że na przestrzeni ostatnich lat w muzeum regionalnym można było obejrzeć m.in. wystawy grafik Rembrandta, Chagalla, Dalego, Grassa, Picassa, Matisse’a, Miro, Kurosaki, Krynickiego, Weissa, Kantego-Pawluśkiewicza, Dudy-Gracza czy plakatów Starowieyskiego, a także prestiżowe wystawy fotograficzne «National Geographic». Podpisani pod listem bali się o przyszłość kultury w naszym mieście, bowiem Muzeum Regionalne „Dom Grecki” w ostatnich latach było otwarte na różne przejawy twórczości i skupiało wokół siebie wielu artystów.

Decyzję Rady Miejskiej o likwidacji Muzeum Regionalnego „Dom Grecki” i powołanie w jego miejsce Muzeum Niepodległości poprzedziły m.in. konsultacje przeprowadzone podczas Komisji Edukacji, Kultury i Sportu oraz apel ludzi kultury tuż przed głosowaniem radnych. W sprawie muzeum głos zabrali m.in.: Antonina Sebesta (dr nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki, etyk, ekolog, publicystka), Jerzy Fedirko (animator kultury, artysta, pasjonat i znawca sztuki współczesnej), Bożena Kobiałka (dyrektor Muzeum Regionalnego „Dom Grecki”), Piotr Sadowski (historyk, członek Myślenickiego Towarzystwa Historycznego). - Czy, aby poprawić warunki lokalowe trzeba starą instytucję likwidować? Dlaczego Muzeum Regionalne nie może kontynuować swojej działalności w nowym budynku? – pytali.

- Likwidacja Muzeum Regionalnego i powołanie nowej jednostki nie oznacza przerwy w działalności muzealnej. „Dom Grecki” stanie się tymczasową siedzibą Muzeum Niepodległości. Po wybudowaniu nowego budynku wszelkie zbiory zostaną przeniesione do nowego muzeum, a eksponaty, które dzisiaj nie mogą być pokazywane, znajdą swoje miejsce w nowej siedzibie. Pracownicy zatrudnieni w Muzeum Regionalnym znajdą zatrudnienie w nowej placówce. W miejsce likwidowanego muzeum powołujemy nową placówkę: Muzeum Niepodległości, które pomieści dotychczasowe zbiory Muzeum Regionalnego, będzie miało charakter i korzenie. Myślę, że będzie funkcjonować, tak jak dzisiaj Muzeum Regionalne „Dom Grecki” i że będzie miało jeszcze lepsze możliwości rozwoju, ponieważ pozwolą na to warunki lokalowe. Powstanie tam też m.in. sala wykładowa mogąca pomieścić 150 osób, gdzie będą mogli spotykać się na przykład uczestnicy Uniwersytetu Trzeciego Wieku, a tego obecny budynek muzeum nie zapewnia. Nie dopuścimy do sytuacji, w której likwidujemy jednostkę kultury i nie powołujemy nowej. Cały czas funkcjonować będzie Muzeum Regionalne, a po jego likwidacji, w tym samym dniu, powstanie nowe - Muzeum Niepodległości. W pojęciu „niepodległość” mieści się pojęcie „regionalizmu” – cały dorobek przeszłości, to wszystko co jest związane z regionem i może być eksponowane w taki sposób, aby podkreślić naszą tożsamość – przed głosowaniem wyjaśniał burmistrz Maciej Ostrowski.

Nowe muzeum i stawiane przed nim zadania

Z końcem września radni zdecydowali o likwidacji Muzeum Regionalnego „Dom Grecki” i powołaniu Muzeum Niepodległości, które miało powstać przy byłym placu targowym w Myślenicach (okolice ul. Traugutta). Na tę decyzję zareagował wojewoda małopolski Józef Pilch, który zakwestionował uchwałę o zamiarze likwidacji Muzeum Regionalnego „Dom Grecki” argumentując, że zgodnie z ustawą o organizowaniu działalności kulturalnej - likwidacja instytucji kultury może nastąpić tylko „w szczególnie uzasadnionych przypadkach”, które uniemożliwiają jej działanie. Podczas sesji 30 grudnia, Rada Miejska powołała do życia Muzeum Niepodległości zmieniając statut istniejącego Muzeum Regionalnego.

- Chciałem w sposób transparentny pokazać likwidację obecnego Muzeum Regionalnego i powołać nowe. Odbyły się dyskusje publiczne – sprawa trwała ponad pół roku. Niestety uchwała została uchylona. W sposób najprostszy, który mogliśmy zrealizować od początku, zmieniliśmy statut Muzeum Regionalnego na Muzeum Niepodległości. Wymagało to pozytywnej opinii Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wicepremier Piotr Gliński nie wniósł żadnych uwag, dzięki temu Rada Miejska mogła zmienić statut jednostki kultury. Temat muzeum to nie kwestia kaprysu i minionego roku. To problem kosztów dzierżawy budynku, które ponosimy od kilku lat, a przypomnę - to  ponad 70 tys. zł, która rokrocznie trafia na konto prywatnych właścicieli budynku, wymagającego generalnego remontu. Gmina nie ma żadnych podstaw prawnych do jego wykonania. Radni wyraźnie i jednogłośnie opowiedzieli się za powstaniem nowej siedziby Muzeum Niepodległości, które połączy regionalizm prezentowany dzisiaj w „Domu Greckim” z bogatą historią Myślenic, na którą w murach dzisiejszej siedziby muzeum nie ma miejsca – w rozmowie z nami na początku roku (GM nr 1/2016) sprawę komentował burmistrz Maciej Ostrowski.

Od początku swojej działalności (rok 1929) muzeum kilkakrotnie zmieniało swoją siedzibę. Pierwsze zbiory muzealne eksponowane były w budynku Urzędu Miasta. W czasie okupacji niemieckiej uległy rozproszeniu i zniszczeniu. Działalność muzeum reaktywowano w 1953 r. Tym razem siedzibą był Dom Parafialny przy ul. 3 Maja. W 1972 roku działalność muzeum została zawieszona z powodu remontu budynku, zbiory zostały zdeponowane, a placówką stał się budynek ZO PTTK. Muzeum w „Domu Greckim” przy ul. Sobieskiego funkcjonuje od 1979 roku. Nowa siedziba Muzeum Niepodległości ma zostać otwarta w 2018 roku w setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. Do tego czasu Muzeum Niepodległości będzie działać przy ul. Sobieskiego 3 w budynku „Domu Greckiego”.

Jak czytamy w uchwale; celem nowego muzeum jest m.in. „(…) trwała ochrona dóbr kultury, informowanie o wartościach i treści gromadzonych zbiorów - dokumentów i pamiątek materialnych, w zakresie etnografii, archeologii, historii sztuki i przyrody obrazujących kulturę regionu myślenickiego, ze szczególnym uwzględnieniem zbiorów związanych z działalnością niepodległościową, które są świadectwem przeszłości narodu polskiego. Popieranie i prowadzenie działalności artystycznej i upowszechniającej kulturę oraz upowszechnianie historii miasta Myślenice i regionu zwanego Ziemią Myślenicką. Głównym celem stawianym przed muzeum jest: „* Kształtowanie i rozpowszechnianie w społeczeństwie, takich wartości jak: postawa patriotyczna, ofiarność i poświęcenie zarówno w codziennej pracy jak i momencie walki, * duma narodowa wynikająca z faktu dostrzegania osiągnięć członków naszego narodu, * szacunek dla polskich tradycji, a szczególnie dla tych związanych z Małopolską i Ziemią Myślenicką, * wolność i niepodległość jako wartości niezbywalne dla każdego narodu czy wyznania, *współpraca i współdziałanie pomimo różnic i odmiennych poglądów. Ponadto prowadzenie i opracowywanie programów edukacyjnych we współpracy z różnymi organizacjami, stowarzyszeniami o celach zbliżonych do statutowych muzeum. Działalność muzeum winna być skierowana szczególnie do młodego pokolenia”.

Trwa konkurs na dyrektora

W ubiegłym tygodniu ogłoszono konkurs na nowego dyrektora placówki, który potrwa do 31 marca. Od kandydatów oczekuje się m.in. wykształcenia wyższego magisterskiego w jednej z dziedzin związanych z działalnością podstawową muzeów (np. historia, historia sztuki, muzealnictwo, kulturoznawstwo, etnologia, konserwacja zabytków); podyplomowych studiów, kursów lub szkolenia z zakresu zarządzania, udokumentowanej działalności społeczno-kulturalnej, znajomości problematyki będącej przedmiotem działalności Muzeum Niepodległości w Myślenicach oraz przedstawienia koncepcji funkcjonowania i rozwoju tej placówki. Oferty można składać do 28 lutego.

Dzień po publikacji ogłoszenia o konkursie o udział w nim zapytaliśmy obecną dyrektor Muzeum – Bożenę Kobiałkę. Zastaliśmy ją w momencie zmiany nazwy placówki w dokumentach, pieczątkach i umowach.– Nie zastanawiałam się jeszcze nad swoim udziałem w konkursie. Dopiero co dowiedziałam się o nim i jeszcze jest zbyt wcześnie, abym mogła cokolwiek w tej sprawie powiedzieć – skomentowała.

Piotr Jagniewski Piotr Jagniewski Autor artykułu

Reporter, redaktor, fotograf. Lubi dobrze opowiedziane historie i ludzi z pasją, którzy potrafią się nimi dzielić. Z gazetą związany w latach 2006-2018. W latach 2014-2018 pełnił funkcję redaktora naczelnego. (REPORTAŻ, WYWIAD, WYDARZENIA, LUDZIE, SAMORZĄD)